14 مهر ماه 1388 (مطلب شماره 279)
گانیمد، با قطر 5268 کیلومتر (حتی بزرگتر از عطارد) بزرگترین قمر سیاره مشتری و در واقع بزرگترین قمر در کل منظومه شمسی ماست. از لحاظ نزدیکی به مشتری در بین اقمار قراوان این سیاره جایگاه هفتم را داراست و در جمع قمرهای گالیله ای (مطلب شماره 27)، جایگاه سوم را دارد. 

تصویری از قمر غول پیکر گانیمد / ناسا

به دلیل فاصله نسبتاً زیاد گانیمد از مشتری، این قمر آنچنان تحت فشارهای گرانشی شدید مشتری نیست. با این حال دانشمندان معتقدند که اقیانوسی از آب شور در عمق 200 کیلومتری قمر و در مابین لایه های یخی درونی آن وجود دارد.
بطور کلی، دو منطقه بارز بر سطح گانیمد وجود دارد: نواحی تاریک با گودال های برخوردی بسیار قدیمی که در حدود 4 میلیارد سال عمر دارند؛ و نواحی روشن تر که در آنها می توان آثار شکاف پوسته ای و رشته کوه ها را دید. گانیمد همچنین تنها قمر منظومه شمسی است که دارای یک مغناط کره منحصر به فرد است و دلیل ایجاد چنین مغناط کرده ای نیز احتمالاً حرکات همرفتی هسته آهن مذاب این قمر است.
مدار گانیمد، در رزونانس 4:2:1 با اروپا و یو قرار دارد. به این معنا که هر یک بار که گانیمد به دور مشتری می چرخد، اروپا 2 بار چرخشش را به دور مشتری کامل کرده و یو نیز 4 بار گردش مداری خود به دور مشتری را کامل می کند. بدین ترتیب، هیچگاه هر سه قمر در یک سوی مشتری هم خط نمی شوند.
مثل بقیه اقمار گالیله ای، گانیمد نیز در سال 1610 میلادی توسط گالیله کشف گردید (مطلب شماره 49). گانیمد، در اسطوره های یونان باستان نام ساقی خدایان و معشوقه زئوس، خدای خدایان یونان باستان بوده است. 

منبع : Universetoday

***