3 مرداد ماه 1388 (مطلب شماره 206)
قصد ندارم شما را بترسانم؛ اما راه شیری ما در راه برخورد با کهکشان آندرومداست (مطلب شماره 123). چیزی در حدود چند میلیارد سال دیگر، کهکشان ما به کهکشان آندرومدا برخوردی خواهد داشت که عواقب رعب آوری را نیز پشت سر دارد. ستارگان از کهکشان به بیرون پرتاب می شوند، و بقیه نیز در راه برخورد با یکدیگر برای تبدیل به یک ابرسیاهچاله، از میان می روند. شکل ظریف و زیبای مارپیچی هر دو کهکشان، با یکی شدنشان از میان می رود و تنها یک کهکشان غول پیکر بیضوی بر جای می ماند (مطلب شماره 134). 

تصویری از زوج کهکشان های برخوردی آنتن. عکس از : تلسکوپ فضایی هابل

اما چگونه دانشمندان متوجه چنین برخوردی شده اند؟ آنها جهت و سرعت حرکت هر کهکشان را محاسبه کرده اند و نتیجه محاسبات نشان از برخوردی در آینده دور می دهد. اما از همه مهمتر، زمانیکه ستاره شناسان به جهان پیرامون نگاه می کنند، برخوردهای کهکشانی را می بینند که در جای جای جهان ما رخ می دهد. کهکشان ها، با نیروی جاذبه متقابلشان مقید یکدیگرند؛ بطوریکه همه آنها به گرد مرکز جرمشان در حال چرخشند؛ همانند زنبورهایی که به گرد کندویشان می چرخند. برخی اوقات کهکشان ها آنقدر به هم نزدیک می شوند که بواسطه نیروی گرانششان، از هم گسیخته می شوند. فعل و انفعالات گرانشی، قرص کهکشان ها را از شکل می اندازد و دنباله های کششی طولانی را ایجاد می کند که در واقع جریان هایی از ستاره هستند که هر دوی کهکشان ها را به هم متصل می سازد. و اگر کهکشان ها حتی از این نیز به یکدیگر نزدیکتر شوند، به هم برخورد خواهند کرد.
در جریان برخورد کهکشانی، کهکشان های بزرگ، کهکشان های کوچکتر را تماماً جذب خود می کنند و آن را از هم می گسلند؛ بطوریکه ستارگان این کهکشان ها را تماماً به ستارگان خودشان اضافه می کنند، بدون آنکه تغییری در فرم ظاهریشان رخ دهد. اما زمانیکه کهکشان ها هم اندازه باشند، همانند کهکشان ما و کهکشان آندرومدا، آنگاه چنین ملاقات نزدیکی، ساختار مارپیچی کهکشان ها (مطلب شماره 96) را کلاً تخریب می کند. هر دو گروه ستارگان سرانجام به یک کهکشان غول پیکر بیضوی بدل می شوند که هیچ ساختار مارپیچی قابل تشخیص ندارد. 

تصویری از برخورد چهار کهکشان به یکدیگر. عکس از : تلسکوپ فضایی هابل

نتیجه دیگر برخورد کهکشانها، تشکیل ستارگان است. زمانیکه کهکشان ها به هم برخورد می کنند، همچنین ابرهای عظیمی از هیدروژن نیز در درون کهکشانها به هم برخورد می کند. چنین برخوردی، محیط های ستاره سازی ایجاد می کند. چنین برخوردی سریعاً کهکشان را پیر می کند و باعث می شود تا بسیاری از گاز موجود در آن به ستاره تبدیل شود. پس از این تولد افسارگسیخته ستارگان، کهکشان ها از سوخت ستاره سازی تهی می شوند. جوان ترین و داغ ترین ستارگان، در انفجارهای ابرنواختری از میان می روند و همه آن چیزی که باقی می ماند، ستارگان پیرتر، سردتر و سرخ ترند که البته طول عمرشان نیز بسیار بیشتر است (مطلب شماره 166).
به همین دلیل است که کهکشان های بیضوی غول پیکر، نتایج برخوردهای کهکشانی اند و مقادیر بسیار زیادی ستاره پیر و قرمز دارند و نیز فرآیند ستاره سازیشان بسیار کند است. 

منبع : Universetoday

***