24 خرداد ماه 1388 (مطلب شماره 165)
محور چرخشی زمین، در حدود 23.5 درجه کج است و به همین علت نیز فصل ها پدید می آیند. اما انحراف محوری اورانوس آنچنان زیاد است که حتی تصور آنکه چگونه چنین چیزی ممکن است وجود داشته باشد، سخت است. اورانوس، نسبت به صفحه منظومه شمسی، تحت زاویه 98 درجه خوابیده است. 

سیاره اورانوس از نگاه تلسکوپ فضایی هابل. همانطور که ملاحظه می کنید این سیاره به پهلو خوابیده است. این مطلب زمانی مشخص تر می گردد که به سایه قمر آریل که روی اورانوس افتاده است توجه کنیم. قمر آریل، نقطه سفید رنگ در تصویر است و نقطه سیاه رنگی که در فاصله کمی از آن دیده می شود، در حقیقت سایه این قمر است که بر روی اورانوس افتاده است. پس می توان مکان خورشید را حدس زد. حال جهت گیری ابرهای استوای اورانوس را نیز ببینید تا بفهمید اورانوس در حدود 98 درجه به پهلو خوابیده است

اگر سیارات منظومه شمسی را همانند فرفره های چرخانی فرض کنیم، اورانوس همانند توپ غلتانی است که به دور خورشید می چرخد. در نقطه انقلابین مدار اورانوس (اول تابستان و اول زمستان)، همواره یک قطب مستقیماً خورشید را نشانه رفته است، در حالیکه قطب دیگر رو به آن سو داشته و در سایه قرار دارد. تنها نوار باریکی از سطح اورانوس به نوعی چرخه شبانه روز را تجربه می کند. قطب های اورانوس هر کدام به مدت 42 سال زمینی مدام در معرض نور خورشید قرار دارند و به دنبال آن نیز 42 سال در تاریکی مطلقند. هنگامی که اورانوس در نقطه اعتدال قرار دارد، استوای سیاره رو به سمت خورشید کرده است و بنابراین چرخه روز و شب را همانند آنچه در زمین می بینیم، تجربه می کند. همین انحراف مداری باعث بوجود آمدن فصول شگفت انگیز این سیاره نیز شده است که در مطلب شماره 55، راجع به آن توضیحاتی را ارائه کردیم.
چه چیزی ممکن است اورانوس را تا این حد به یک پهلو کج کرده باشد؟ ستاره شناسان گمان می کنند که یک پیش سیاره بزرگ میلیاردها سال پیش به اورانوس برخورد کرده است. چنین برخوردی سیاره را به تلوتلو خوردن واداشته و سرانجام با چنین انحراف مداری شدیدی آرام گرفته است. 

منبع : Universetoday

***