6 اسفند ماه 1387 (مطلب شماره 55)
اورانوس، یکی از عجیب ترین سیارات منظومه شمسی است. چیزی بسیار عظیم میلیاردها سال پیش به این سیاره برخورد کرده و آن را به یک پهلو خم کرده است. درحالیکه دیگر سیارات بنظر می آید که در مسیر گردش خود به گرد خورشید بصورت قائم در حال چرخش بدور خود هستند؛ اورانوس بر یک پهلو خوابیده است و بنظر می آید که به سمت خورشید غلت می خورد و همین عامل نیز تاثیر چشمگیری بر چرخه فصول در این سیاره گذاشته است. 

جهت گیری قطب های اورانوس در طی یک چرخش به دور خورشید (تصویر بزرگتر) - عکس از : انیستیتو ستاره شناسی دانشگاه ایالتی هاوایی

انحراف محوری سیاره زمین، پیدایش فصل ها را روی آن موجب شده است. زمانیکه نیمکره شمالی زمین به سمت خورشید قرار می گیرد، در آنجا تابستان است و زمانیکه همین نیمکره در سمت مخالف خورشید قرار می گیرد، در آنجا زمستان است. اما بر روی اورانوس، درحالیکه یک نیمکره کاملاً به سمت خورشید است، نیمکره دیگر در سایه قرار دارد. دو طول یک نیمسال اورانوس، موقعیت قطب های سیاره، به آرامی تغییر مکان می دهد. به بیان دیگر برای نیمکره شمالی، تابستان 42 سال و زمستان نیز 42 سال طول می کشد.
اگر شما می توانستید بر قطب شمال اورانوس بایستید (نمی توانید چراکه در آن فروخواهید رفت !)، خورشید را در افق می دیدید که آرام آرام به مدت 21 سال تا بالاترین نقطه آسمان می رسید و سپس 21 سال بعد آرام آرام شروع به پایین رفتن می کرد تا سرانجام در زیر افق محو شود. زمانیکه خورشید در زیر افق پنهان شد، زمستان 42 ساله اورانوس در منطقه شما و در تاریکی آغاز می شود تا اینکه دوباره خورشید سر از افق بردارد !

پدیدار شدن طوفانها در اورانوس از دید تلسکوپ غول پیکر کک

انتظار دارید که چنین مکانیسمی به اورانوس فصل های بسیار شدیدی می بخشد؛ طرف روز سیاره به سمت خورشید نشانه رفته است و جو هرگز به سمت قسمت شب سیاره برای سرد شدن روانه نمی شود. قسمت شب در تاریکی به سر می برد و جو هرگز شانس آن را ندارد تا بواسطه نور خورشید گرما کسب کند. زمانیکه خورشید برای نخستین بار در مناطقی که برای ده ها سال در تاریکی به سر برده بودند می تابد، آنجا را گرم می کند و طوفان های بسیار پرقدرتی را در جو اورانوس پدید می آورد. رصدگران پیشین، وجود کمربندهایی از ابر را در اورانوس گزارش کرده بودند اما زمانیکه ماموریت ویجر-2 متعلق به ناسا به اورانوس رسید، این سیاره آبی رنگ و بدون هیچ گونه پدیده بخصوصی بود. بایستی منتظر تغییر فصل ها در اورانوس بود تا طوفانها مجدداً به سیاره بازگردند.

منبع : Universetoday با اندکی تصرف و تلخیص

***