12 اردیبهشت ماه 1388 (مطلب شماره 122)
ما در صفحه کهکشان راه شیری واقع شده ایم؛ در ناحیه ای نه چندان قابل توجه و و با فاصله حدود 2600 سال نوری از مرکز کهکشان (مطلب شماره 106). بدون شک آشناترین کهکشان برای ما نیز راه شیری (مطلب شماره 98) می باشد. اما با این وجود، آیا درک ما از این اَبَرساختار کیهانی که در گوشه ای از آن جای گرفته ایم، تنها با تکیه بر رصدهایمان از زمین، کامل است؟

ناحیه بسیار غنی از ستاره در نزدیکی مرکز کهکشان که در طول موج های مرئی قابل مشاهده نیست, عکس از پروژه نقشه برداری سراسر آسمان در طول موج 2 میکرون (2MASS)

جالب است بدانید بخش های وسیعی از کهکشانی که خانه ما محسوب می شود، از چشممان پوشیده است. مرکز کهکشان که شامل تعداد بسیار زیادی ستاره و نیز جایگاه ابرسیاهچاله مرکزی* است، و بخش وسیعی از نیمه مقابل قرص کهکشان که در آن واقع نیستیم، بواسطه جذب نور توسط غبار میان ستاره ای (مطلب شماره 104) در طول موج های مرئی برای ما قابل مشاهده نیست. به این پدیده، "تاریک شدگی میان ستاره ای" اطلاق می شود.
دانشمندان جهت تحقیق بر روی نواحی مرکزی کهکشان، از طول موج های غیرمرئی همانند مادون قرمز، رادیویی، X و گاما بهره می برند که با نفوذ در لایه کدر غبار، قادر به آشکارسازی نواحی پنهان است. اثر این جذب نور را می توانید براحتی در شب های تابستان با چشم غیرمسلح مشاهده کنید. در بخش هایی از نوار راه کهکشان (مطلب شماره 14) جزیره های سیاه رنگی همچون یک مانع در برابر این نوار ظاهر شده اند که تشخیص مرزهای آنها به آسانی با چشم میسر است. این نواحی تاریک، در واقع غبار میان ستاره ای اند.

*- ابرسیاهچاله مرکزی کهکشان، سیاهچاله فوق العاده پرجرم و دارای میدان گرانشی عظیمی است که حرکت کهکشان را در بزرگترین مقیاس کنترل می کند.

***