پلوتو چگونه کشف شد ؟
14 اسفند ماه 1387 (مطلب شماره 63)
زمانی که سیاره اورانوس کشف گردید، ستاره شناسان به این موضوع گمان بردند که ممکن است منظومه ما حتی سیارات بیشتری داشته باشد. ستاره شناسان با استفاده از قوانین مکانیک نیوتونی وجود نپتون را از اغتشاشات مداری اورانوس پیش بینی کردند. ستاره شناس آلمانی گوتفرید گال نیز نپتون را دقیقاً در محل پیش بینی شده رصد کرد و موفق به کشف آن شد.
کلاید تومبو؛ کاشف پلوتو در رصدخانه لاول؛ عکس از دایره المعارف ویکی پدیا
حال که دانشمندان از نتیجه بخش بودن روش استفاده شده اطمینان حاصل کرده بودند، دست به تلاش برای کشف سیارات ماورای نپتون دست زدند. در اواخر قرن نوزدهم، ستاره شناسان به وجود جرمی که بر هر دوی اورانوس و نپتون تاثیرات گرانشی می گذارد شک کردند و بدین سبب تلاش کردند تا موقعیت آن را محاسبه کرده و سپس برای مشاهده آن تلاش کنند. پرسیوال لاول، ثروتمندی اهل بوستون آمریکا که رصدخانه لاول را در شهر فلاگستاف آریزونا بنانهاده بود، جستجو را آغاز کرد. او از سال 1905 تا پایان عمرش یعنی 1915 به جستجو پرداخت اما به موفقیتی دست نیافت.
جابجایی پلوتو در زمینه ستارگان که منجر به کشف آن شد (تصویر بزرگتر)
این کار سپس به یک ستاره شناس جوان 22 ساله با نام کلاید تومباو که از اهالی کانزاس بود واگذار شد. او در دو فاصله زمانی مختلف بیش از 90% آسمان را عکسبرداری کرد. سپس با استفاده از ابزاری به نام چشمک سنج (Blink comparator)، سرانجام موفق شد در سال 1930 حرکت جرمی بسیار کم فروغ را در تصاویر ثبت شده مشاهده کند. این به آن معنا بود که در تصاویر نجومی پیشین نیز چنین جرمی مشاهده شده بود اما کسی موفق به مشاهده حرکت آن نگردیده بود. سرانجام نام پلوتو نیز توسط یک دختربچه 11 ساله اهل کمبریج انگلستان پیشنهاد داده شد. پلوتو، نام خدای جهان زیرین در اساطیر یونان باستان است. هر چند نام پلوتو تا مدت ها پس از کشفش در زمره سیارات منظومه شمسی بود، اما در سال 2006 بنا به تصمیم اتحادیه بین المللی اخترشناسی (IAU) پلوتو، به یک سیاره کوتوله تنزل داده شد و به همراه چند جرم دیگر از منظومه شمسی، پیش قراول رده جدیدی از اجرام موسوم به سیارات کوتوله شد. در این رابطه در روزهای آینده بیشتر خواهیم گفت.
منبع : Universetoday
***