اسطرلاب چیست؟
4 دی ماه 1388 (مطلب شماره 359)
اسطرلاب، ابزاری فوق العاده کاربردی متعلق به ایرانیان، اعراب و اروپای قرون وسطی است که برای نمایش لحظه ای کره آسمان، تعیین ارتفاع اجرام آسمانی از افق ناظر، پیش بینی زمان طلوع و غروب اجرام آسمانی و ده ها کاربری دیگر، به کار می رفته است. این ابزار، از دو یا چند صفجه دایروی مسطح و فلزی تشکیل شده که بر روی یکی از آنها نقشی از ستارگان آسمان؛ و بر دیگری اطلاعاتی نظیر مقیاس های زاویه ای درج شده است؛ به گونه ای که هر کدام از آنها مستقلاً توان چرخش به گرد مرکز صفحات را دارند.
اسطرلاب
برای ستاره شناسان و ناخدایان گذشته، اسطرلاب، نقش نقشه آسمان، قطب نما، ساعت و حتی تقویم را ایفا می کرده است. بعدها در اروپا اسطرلاب، جای خود را به ابزاری به نام سکستانت داد که مختص عملیات ناوبری بود.
اسطرلاب دانژون، نوع خاصی از اسطرلاب است که منحصراً برای رصد آسمان استفاده می شود. بر روی تنها صفحه این اسطرلاب، یک چشمی و یا یک دستگیره نصب گردیده که در جهت عمودی به چرخش در می آید. ستاره شناسان با نگاه به یک ستاره از طریق این چشمی که طولش با قطر دایره برابر بود، از ارتفاع زاویه ای آن ستاره مطلع می شدند.
منبع: David Darling
***