جهان، چند سال دارد؟
24 مرداد ماه 1388 (مطلب شماره 227)
سن جهان چقدر است؟ سؤال منطقی ای به نظر می رسد؛ مگر اینکه بخواهید باور کنید که جهان از ازل بوده است و تا ابد نیز خواهد بود. دلایلی وجود دارد که نشان دهنده این است که اینچنین نیست، اما بیایید یکی از آنها را بررسی کنیم.
دانشمندان دلایل بسیاری دارند که ساختار اجرام آسمانی، همانند همان چیزی است که در زمین داریم. یعنی همگی عناصر موجود در خورشید و دیگر ستارگان، همچنین دیگر سیارات و یا سیارک ها و دنباله دارها را می توان در زمین یافت. از این گذشته، هیچ دلیلی مبنی بر اینکه روند تکوین این عناصر در خارج از زمین با روی زمین فرق داشته باشد موجود نیست. به طور خاص، اورانیوم-238 در هر کجای جهان که یافت شود، بایستی دچار واپاشی رادیواکتیو شود و نهایتاً در بی نهایت، به سرب بدل شود. پس اگر عمر جهان بی نهایت بود و از بی نهایت نیز آغاز شده بود، حداقل روی زمین نمی بایست امیدی به کشف اورانیوم-238 داشته باشید ... اما شما آن را خواهید دید.
این به ما یک چیز را متذکر می شود: عمر جهان محدود بوده و هست. و چون اینچنین است، امکان این وجود دارد که بتوان سن آن را محاسبه کرد. تاکنون سه روش اصلی برای تشخیص سن کیهان بکار گرفته می شود. اگر چه این متدها مستقیماً ارتباطی با یکدیگر ندارند، اما پیش بینی هایشان مقداری مشابه دارد که عددی مابین 10 تا 20 میلیارد سال است. اولین روش، نوکلئوکازموکرونولوژی یا تاریخ نگاری هسته ای-کیهانی نامیده می شود که مشابه همان روشی است که در بالا نیز اشاره ای به آن شد؛ یعنی استفاده از میزان فراوانی هسته های رادیواکتیو. روش دیگر، از نرخ انبساط جهان بهره می گیرد و سومی نیز مربوط به ویژگی های نهفته در خوشه های کروی است که تجمعات کروی از ستارگانند که پیرترین آنها بر طبق برآوردها بیشتر از 18 میلیارد سال عمر ندارد.
دقیق ترین محاسبات مربوط به سن کیهان، توسط ماهواره آمریکایی WMAP انجام پذیرفته است که نتایج آن در سال 2008 منتشر شد. طبق این برآوردها، جهان ما 13.7 میلیارد سال عمر دارد
انبساط کیهان، نتیجه ای از نظریه انفجار بزرگ است (مطلب شماره 33) که به کشف تابش پس زمینه کیهانی (CMB) انجامید که خود منبع اطلاعاتی دقیق ترین محاسبه گرها جهت محاسبه سن کیهان است. دقیق ترین محاسبه مربوط به میزان سن کیهان تاکنون، عدد 13.7 میلیارد سال را نشان می دهد و بوسیله کاوشگر ناهمسانگردی میکروویو ویلکینسون (WMAP) متعلق به ناسا صورت گرفته است. آنیزوتروپی یا ناهمسانگردی، مربوط به توزیع ناهمگن تابش پس زمینه کیهانی (قدیمی ترین امواج الکترومغناطیسی موجود در کیهان) در سرتاسر جهان است. با استفاده از WMAP، ناسا موفق شد تا نقشه برداری سراسری ای را از توزیع تابش CMB در جهان به انجام رسانده و نهایتاً سن جهان را تخمین بزند.
منبع : Universetoday
***