ستاره کربنی چیست؟
26 شهریور ماه 1388 (مطلب شماره 260)
ستارگان کربنی نیز همانند غول های سرخند (مطلب شماره 142) و آخرین مرحله از تکوین یک ستاره در حال مرگ را تشکیل می دهند. وجه تمایز یک ستاره کربنی با یک غول سرخ، مقادیر بیشتر کربن نسبت به اکسیژن در جو این ستارگان است. فکر کنم نیاز به توضیح بیشتری باشد.
تصویری رادیویی از ستاره کربنی TT-دجاجه. لایه مدور زیبایی که به گرد ستاره اصلی می بینید، لایه ای از گازهای رها شده از ستاره پیر در آخرین مراحل زندگی اش است (آخرین نفس های ستاره) که در طول موج عادی قابل مشاهده نیست
دلیل درخشش یک ستاره، وقوع فرآیندهای همجوشی هسته ای در هسته آن است؛ معمولاً تبدیل هیدروژن به هلیوم. وقتی که سوخت هسته ای ستاره به پایان می رسد، تولید انرژی نیز متوقف شده و چون نیروی مقاومی در برابر وزن ستاره از این پس وجود نخواهد داشت، ستاره آرام آرام شروع به انقباض می کند. انقباض ستاره موجب می شود تا دما و فشار در هسته افزایش یابد و لایه هیدروژنی که پیش از این دمای کافی برای تبدیل به هلیوم را نداشته است، شروع به همجوشی هسته ای و تولید هلیوم کند. ستاره گویی بار دیگر متولد می شود، با درخششی چندین هزار برابر قبل. این افزایش انرژی، باعث متورم شدن ستاره و تبدیل آن به یک غول سرخ می شود. زمانیکه خورشید ما تبدیل به غول سرخ شود، مدار عطارد و زهره را در خود فروخواهد بلعید و ... بله؛ حتی زمین نیز محکوم به چنین سرنوشتی خواهد شد.
ستاره شناسان بر این عقیده اند که دو راه برای افزایش میزان کربن در جو ستارگان پیر وجود دارد. اولی به نظریه کلاسیک ستارگان کربنی موسوم است. ستارگان پرجرم تر از خورشید، نهایتاً هلیوم را در هسته خود می سوزانند که فرآیند چنین واکنش هایی کربن است. جریان های همرفتی درون ستاره، کربن تولید شده را به سمت سطح ستاره هدایت می کنند؛ جایی که آن را جو بیرونی ستاره می خوانیم. راه دوم ایجاد ستارگان کربنی، حضور در سیستم های ستاره ای دوتایی است: اگر یک ستاره از این سیستم دوتایی غول سرخ باشد و دیگری کوتوله سفید (مطلب شماره 19). میلیون ها سال پیش، هر دوی این ستارگان در فاز عادی حیات خود به سر می بردند و در این مدت، یکی از ستارگان ماده را از ستاره دیگری می دزدیده است و آنها را در جو خود انباشته می کرده و امروز، غول سرخی که در این سیستم می بینیم، مقادیر غیرمعمولی از کربن در جو خود دارد.
منبع : Universetoday
***