لکه های خورشیدی چیستند ؟
29 دیماه 1387 (مطلب شماره 18)
بسیاری از مردم بر این باورند که خورشید، سطحی سوزان و گداخته دارد که تغییرات اندکی در این جهنم رخ می دهد و به همین واسطه خورشید برای میلیاردها سال بدون اینکه تغییر کند، بر زمین خواهد تابید تا سوختش به اتمام برسد. اما آیا واقعاً خورشید اینچنین راکد و بی تغییر است ؟
لکه های بزرگ خورشیدی که با استفاده از فیلتر مناسب عکاسی، ثبت شده اند. عکس از : ناسا
وافعیت این است که خورشید ستاره ای متوسط همچون دیگر ستارگان آسمان است و فعل و انفعالاتی نیز درون آن رخ می دهد که بسیاری از آنها در زمین و حتی برای منجمان آماتور قابل مشاهده است. یکی از بارزترین مثال های فعالیت خورشید، لکه های خورشیدی است. لکه هایی که با ابعاد و اشکال ظاهری مختلف گاه گاه بر روی قرص خورشید نمایان می شوند و پس از گذشت معمولاً چند روز، ناپدید می شوند.
علت تشکیل چنین اشکالی بر سطح خورشید، آشفتگی های میدان مغناطیسی خورشید در نزدیکی استوای آن است. می دانیم که خورشید جسمی صُلب نیست و بنابراین نقاط مختلف سطح آن، با سرعت های متفاوتی یک دور کامل را طی می کنند (خوب است بدانید که خورشید نیز هر 25.38 روز یکبار بطور متوسط یک دور به گرد خودش می چرخد). با این حساب نواحی نزدیکتر به استوا سریعتر از نواحی قطبی چرخه حرکت وضعی را کامل می کنند و همین امر موجب می شود تا خطوط مغناطیسی که قطب های خورشید را به هم متصل می سازند، در نواحی استوا دچار آشفتگی شده و توده های مغناطیسی را ایجاد کنند و ماده سطح خورشید را اندکی به بالاتر از سطح متوسط خورشید برانند. به همین دلیل نواحی مرتفع تر از دمای 6000 کلوین تا حدود 4500 کلوین سردتر می شوند و همین اختلاف دماست که باعث می شود در زمینه خورشید سیاهتر دیده شوند. این نواحی، لکه های خورشیدی نامیده می شوند.
به یاد داشته باشید، هرگز خورشید را با طلق ها و فیلتر های غیراستاندارد مشاهده نکنید.